को नागरिक ? कस्तो नागरिक ?
• कृष्णज्वाला देवकोटा सप्तरीको बरमझियामा रमाइलो पेडा बजार छ, जहाँ १५–२० पसलका नाम एउटा बाजेका नाममा राखिएका छन् । जस्तो, बाजेको पेडा पसल । बाजेको पुरानो पेडा पसल । पुरानो बाजेको पेडा पसल । सक्कली बाजेको पेडा पसल । उही बाजेको सक्कली पेडा पसल । नेपालमा नागरिक समाज पनि बरमझियाको पेडा बजार भएको छ । नाम दर्ता गर्नुपर्ने भए यसका नाम यस्ता हुन सक्थे : सक्कली नागरिक समाज । उही पुरानो सक्कली नागरिक समाज । उही सक्कली नागरिक समाज । पछिल्ला एक महिनामा यो देशमा मनै खिन्न बनाउने थुप्रै समाचार आए । झुक्याएर मिर्गाैला बेचिएकाहरूका चिरिएका पेटका दारुण तस्बिर अखबारमा छापिए । बलात्कारको सिकार भएकी १२ वर्षीया दलित बालिकाले नानी जन्माइन् । दैलेखका एक दलितलाई राज्यको संरक्षण पाएका उच्च जातिले आफैँ सर्वोच्च अदालत बनेर ‘देशनिकाला’ गरे । वर्षौंदेखि ओडारमा जीवन धानिरहेका वृद्धको दारुण चित्रकथा छापियो । ती कोही पनि शिक्षित थिएनन् । तिनका एनजिओ थिएनन् । तिनको मिडिया हाउस थिएन । ती ‘डन’ को मुद्दामा पैसा कमाएका सर्वोच्चका वकिल थिएनन् । पढ्दै नपढेका, एउटा एनजिओ पनि नभएका, एउटा मिडिया हाउस पनि नखोलेका र का
